Hidrolik Laboratuvarı

Hidrolik Laboratuvarı, hem lisans düzeyinde hidrolik ile ilgili dersler kapsamında yer alan deneylerin başlıcalarını gerçekleştirilebilme imkanı hem de yüksek lisans düzeyinde bulunan öğrencilere deneysel çalışma imkanı sunmaktadır.  Deney sistemleri yapısı itibariyle döner sermaye aracılığıyla gelebilecek proje taleplerine cevap verebilecek bir yapıya sahiptir. Laboratuvarda iki ana deney seti bulunmaktadır. Bunlar; basınçlı boru sistemleri deney düzeneği ve açık kanal deney düzenekleridir. Bu deney setlerinin ayrıntılı açıklaması aşağıda verilmiştir.


Basınçlı Boru Sistemleri
Deney düzeneği basınçlı borularda sürekli kayıp, yerel kayıp (genişleme, daralma, branşman, vana kayıpları) başta olmak üzere seri ve paralel bağlı pompalar yatay ve düşey borularda debi, hız değişimlerinin incelenmesi, piyezometrik ölçümler, yağmurlama sulamaları (springler debisi etki alanı vs.) ve savak tiplerine ait lisans düzeyinde demonstrasyon amaçlı ve yüksek lisans seviyesinde amaca bağlı olarak ekleme çıkarma yapmak suretiyle yukarıda belirtilen hususlarda deney yapılabilen bir deney sistemidir (Şekil 1).


Fiziki durum:

• Deney seti çalışır durumdadır.  Sürekli su temini için bir su deposuna ihtiyaç duymaktadır.

 

	Şekil 1: Basınçlı Boru Sistemleri Deney Seti

Açık Kanal Deney Sistemleri
Açık Kanal Deney Düzeneği, açık kanallarda kararlı akışlar, kararsız akışlar, uniform olan akış, uniform olmayan akış, ani genişleme, ani daralma, eşik ve çukur etkileri, kanal eğimleri değişimleri, kapak hareketlerine ilişkin lisans ve lisans üstü düzeyinde deneylere imkan sağlayacak şekilde tasarımlandırılmıştır. Ayrıca lisansüstü araştırmalarda kullanılmak üzere bir dalga üretici de mevcuttur. Yapılacak deneye göre istenilen parçaların bazıları sökülüp bazıları da takılacaktır (Şekil 2).

	Şekil 2: Açık Kanal Deney Sistemleri

Fiziki durum:

• Deney seti istenilen deneye göre ekipmanlar yerleştirmek suretiyle deney gerçekleştirilebilmektedir.
• Sürekli akışın istendiği deneylerin yapılabilmesi için su deposuna ve kurulu elektrik gücüne ihtiyaç duymaktadır.

Borularda Enerji Kaybı Deney Modülü
Öğrencilere boru sistemlerinde kayıpları ve bağlantı elemanlarında K katsayısının hesabını göstermek için kullanılan bir deney ünitesidir. Deney ünitesi üzerinde 3 adet değişik tip dirsek ve ayrıca boru sisteminde ani genişleme ve daralmayı sağlar. •         Ani genişleme sağlayan boru sisteminde dar borunun iç çapı 22 mm ve geniş borunun iç çapı ise 28,4 mm.dir. 
Akışta basınç ölçümlerinin yapılması için stant üzerinde 11 adet ince borudan oluşan piyezometrik ölçüm yapmak üzere milimetrik su sütunu göstergeli basınçölçer (manometre) bulunur. Akışta türbülansa da neden olmamak üzere boru sisteminin çıkışında akış debisinin ayarlanabilmesi ve açıp kapama için bir vana vardır. Su sütunu tip manometrelerin üstünde, her sütuna sabit basınç uygulamak üzere birbirine bağlı supaplı bir cam tüp olur. Genel olarak bu deney seti sayesinde yapılacak deneyler ile öğrencilere teori ve pratik arasındaki karşılaştırma gösterilir.

Şekil 3. Borularda Enerji Kaybı Deney Modülü

 

Şekil 4. Hidrolik Depo ve Tezgah

Akış Ölçümü ve Bernoulli Denklemi Deney Modülü
Deney seti ana ünite olan Hidrolik tezgaha bağlı olarak çalışır. Akış ölçümü ve Bernouli denkleminin gösterilmesi için kullanılır. Pano üzerinde 11 adet su sütunu tipi 0-380 mm aralığında skalalandırılmış manometresi vardır. Deney seti üzerinden 9 farklı basınç ölçümü yapabilir. Basınç ölçümleri ventüri tüpünde, orifis düzleminde ve rotametre ünitesinde yapılır. Ani genişlemelerde ve 90º kırılmalardaki basınç kayıplarının gösterilebilmesi için de kullanılabilir. Modülündeki akış hızı maksimum 28 l/dk’dır.

Şekil 5. Akış Ölçümü ve Bernoulli Denklemi Deney Modülü